Van kedisi anavatanı Van ve çevresi olan ve Türkiye'de yetişip dünyada tanınan saf ve asil Türk kedi türüdür. 1969 yılı itibariyle safkan bir ırk olduğu kabul edilmiştir. İlk olarak bir İngiliz çift tarafından İngiltere'ye götürülerek çoğaltılmış ve oradan Avrupa kıtasına yayılmışlardır. Safkan Van kedisi dünya üzerinde sadece Ankara hayvanat bahçesinde bulunur.
Bunun dışında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde de Van Kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi kurulmuştur.
Temizlik konusunda çok titiz olan Van kedisi insanlara karşı sevgiyle yaklaşan zeki bir türdür. Kedi türleri içinde suya kendi isteğiyle giren ve suda oyun oynamayı seven tek türdür. Oyunu sevdikleri gibi insanlar için iyi bir arkadaş oldukları da söylenebilir fakat kucakta durmayı pek sevmezler. Bir başka önemli özellikleri de iyi bir avcı olmalarıdır.
Kafa yapıları orta büyüklüktedir. Üçgen surat yapısına ve çıkık elmacık kemiklerine sahiptir. Kısa ama güçlü boyunları vardır. Göz rengi ve yapısı Van kedisinin en karakteristik ve onu en çekici hale getiren özelliğidir. Göz renkleri her iki göz mavi, her iki göz kehribar rengi ya da biri mavi biri kehribar renkte olabilir. Yeni doğan kedilerde göz rengi gridir. Doğumdan 25 gün sonra gözlerinin rengi farklılık göstermeye başlar ve 40 gün sonunda net olarak ortaya çıkar. Van kedisinin gözleri hafif basık badem şekilli ve eğik, göz bebekleri ise yuvarlak ve belirgin haldedir. Kulakları geniş ve büyüktür. Burnu, patileri ve kulak içleri pembe renklidir.
Tüyleri uzun ve ipeksi bir yapıdadır. Uzun ve tüylü kuyrukları da tilki kuyruğuna benzer. Tüylerin bakımlı ve sağlıklı olması isteniyorsa günde bir defa fırçalamak yeterli olacaktır. Yaz mevsiminde tüy değişimi yaşanır ve bu aylarda normalden fazla tüy döktükleri görülür ve tüylerinde azalma olur. Kış mevsiminde ise tüyleri eski yoğun haline geri döner.
Van kedisinin kulaklarının sağır olduğu kanısı yaygındır. Fakat gözleri farklı renkte olan veya mavi göz rengi olan türlerde oran %2-3 civarındadır. Bu kedilerin kaslı, iri kemikli ve uzun vücut yapıları vardır. Arka patileri ön patilerinden uzundur. Bacakları kaslı ve sık parmaklıdırlar.
Van kedisi ile bazı benzer özellikleri olsa da farklı tür kedilerdir ve birbirine karıştırılmamalıdır. En önemli ayırt edici özellikleri yavru Van kedilerinin kulaklarının arka tarafında bulunan bir ya da iki tane siyah noktadır.
Kızgınlık Dönemi
Van kedisi gündüz uyumaya başladığında, giderek daha fazla süre gün ışığı gören beyindeki hipotalamus bölgesi uyarılarak FSH diye bilinen hormon üretilir. Bu hormon hem yumurtalıkların yumurta üretmesini sağlar hem de östrojen hormonu salgılatarak dişileri çiftleşmeye hazır hale getirir. Bu dönem kızgınlık dönemi olarak adlandırılır.
Van kedileri her senenin Şubat, Mart veya Haziran ayında kızgınlık dönemi yaşar. Bu dönem ortalama 10 gün sürer. Kızgınlık döneminde hamile kalan kedi o yıl boyunca bir daha kızgınlık dönemi yaşamaz. Gebelik süreleri yaklaşık olarak 62 gün civarındadır. Gebeliğin birinci ayından itibaren karnı şişer ve bu dönemden sonra karın bölgesine dokunulmasını sevmez. Fakat bununla beraber gebelik boyunca sevgi istekleri artış gösterir. Diğer kedi türlerinde olduğu gibi Van kedisi de yalnız doğurmayı sever ve kendine sessiz ve karanlık bir yer aramaya başlar. Van kedisi bir doğumda 4 yavru doğurur. Yavrularını emzirme süresi değişse de ortalama 2 ay emzirir.
